Ai cũng biết tiền tệ có vai trò vô cùng quan trọng, chúng là mạch xương sống chính thể hiện sự ổn định và phát triển của một quốc gia. Vậy tiền tệ là gì và chúng có những chức năng như thế nào với nền kinh tế? Nếu bạn đang quan tâm đến vấn đề này thì hãy tham khảo các thông tin từ bài viết dưới đây.
Tiền tệ là gì?
Tiền tệ (tên tiếng anh là currency) là một mệnh giá được chấp nhận thanh toán trong một khu vực nhất định nhằm làm phương tiện trao đổi hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế.
Bản thân tiền tệ không thực sự có giá trị mà thay vào đó chúng có được giá trị từ sự chấp nhận chung từ mọi người trên toàn thế giới.
Những quan điểm khác nhau về tiền tệ
Khi nói đến tiền tệ thì hiện nay có rất nhiều quan điểm và khái niệm khác nhau về chúng tùy vào các lĩnh vực hoặc trường phái cụ thể như:
- Theo góc độ chức năng thanh toán: Tiền tệ là ông cụ được pháp luật quy định để trao đổi hàng hóa, dịch vụ trong hoặc ngoài mỗi quốc gia.
- Theo góc độ nghiên cứu: Tiền tệ là phương tiện chứng minh mức độ phát triển của nền kinh tế và minh chứng cho các giai đoạn phát triển của lịch sử.
- Theo Trường phái trọng thương: Tiền tệ là sự giàu có nên một quốc gia mong muốn làm giàu thì phải tích lũy thật nhiều tiền.
- Theo Trường phái trọng nông: Tiền tệ là một thứ hư tưởng chỉ có công dụng như chất bôi trơn hoạt động trong guồng máy kinh tế.
- Theo N. Gregory Mankiw: Tiền tệ là một khối lượng tài sản có thể dùng ngay để thực hiện các giao dịch.
- Theo Frederic S. Mishkin: Tiền tệ là bất cứ cái gì được chấp thuận chung để trao đổi hàng hóa, dịch vụ hoặc trong hoàn trả các món nợ.
Giá trị của tiền tệ
Tiền tệ được thể hiện giá trị thông qua khả năng đổi được nhiều hay ít hàng hoá khác bằng một đơn vị tiền tệ và được xem xét dựa trên phương diện toàn thể các hàng hoá trên thị trường.
Giá trị sử dụng của tiền tệ
Giá trị sử dụng của tiền tệ là khả năng thoả mãn nhu cầu làm vật trung gian trao đổi của xã hội và người ta sẽ chỉ nắm giữ tiền khi có nhu cầu trao đổi.
Giá trị sử dụng của một loại tiền tệ bất kỳ sẽ do xã hội qui định nghĩa là nếu xã hội còn thừa nhận chúng thực hiện tốt vai trò của mình thì khi đó giá trị sử dụng của chúng với tư cách là tiền tệ vẫn sẽ còn tồn tại.
Các loại tiền tệ
Đã từng có rất nhiều loại tiền tệ xuất hiện xuyên suốt lịch sử nhân loại chúng ta hàng nghìn năm. Tuy nhiên, hiện nay thì tiền tệ chỉ còn tồn tại và được công nhận ở các dạng như sau:
- Tiền xu: Là tiền tệ tồn tại ở dạng đồng kim loại và loại tiền này có giá trị phụ thuộc vào giá trị của vật liệu làm ra chúng. Loại tiền xu rất thuận tiện cho người sử dụng để đếm hay vì phải cân khối lượng nên đã thúc đẩy sự mua bán hàng hóa trong thế giới cổ đại và còn tồn tại đến ngày nay.
- Tiền giấy: Là tiền tệ tồn tại ở dạng tờ giấy được ngân hàng trung ương của mỗi nước phát hành riêng cho quốc gia đó và đây là dạng tiền tệ được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
- Với sự phát triển của công nghệ hiện nay thì còn một dạng tiền tệ gọi là tiền mã hóa hay tiền ảo tồn tại dưới dạng phi vật chất như Bitcoin.
Bản chất tiền tệ được phân tích thế nào?
Đối với tiền tệ thì chúng ta có thể thấy chúng có một số những đặc tính riêng biệt so với các loại hình thanh toán khác cụ thể như:
- Có giá trị và có giá cả khác nhau vì giá trị của tiền phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khách hàng khác nhau.
- Mang bản chất là sự lưu thông của nền kinh tế vì chúng chỉ được coi là tiền tệ khi được sử dụng là công cụ trung gian để lưu thông thanh toán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa các chủ thể trong nền kinh tế.
- Phải được phân nhỏ thành các giá trị khác nhau để dễ dàng lưu thông giúp đảm bảo đầy đủ các chức năng thanh toán cho các chủ thể.
- Tính thông dụng và bền vững do tiền phải được áp dụng rộng rãi trong phạm vi lớn thì mới phát huy được khả năng thanh toán của mình. Ngoài ra, nếu tiền tệ không bền vững thì không thể tạo sự ổn định trong lưu thông và không thể kích thích sản xuất trong xã hội.
- Tính đồng nhất do tiền phải được in ấn bằng cùng một loại chất liệu, hình thức trong một phạm vi lãnh thổ nhất định và phải được xác định có giá trị giống nhau.
Chức năng của tiền tệ
Như vậy, chúng ta cũng đã biết được tiền tệ là gì vậy chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về các chức năng cũng như vai trò to lớn của tiền tệ đối với nền kinh tế hiện nay nhé.
Chức năng thước đo giá trị
Đơn vị tiền tệ là một thước đo giá trị được sử dụng phổ biến trong các quan hệ xã hội và thông qua chức năng này thì tính chất tiền tệ hoá ngày càng phổ biến và được sử dụng để đo lường sự phát triển của xã hội cũng như đo lường mức sống của con người, GDP quốc gia,…
Chức năng phương tiện trao đổi
Đây là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ vì nếu không có chúng thì tiền tệ sẽ không tồn tại. Tiền tệ xuất hiện kéo theo quá trình trao đổi hàng hóa cũng xuất hiện. Chúng được xem là vật ngang giá chung làm trung gian làm cho sự trao đổi hàng hoá giữa các chủ thể với nhau.
Chức năng phương tiện thanh toán
Sự xuất hiện của tiền khiến cho quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa người với người được dễ dàng và đơn giản hóa đi rất nhiều.
Do chúng là trung gian hỗ trợ quá trình thanh toán của các giao dịch mua bán giúp nhanh chóng và tiện lợi cũng như đặt được sự công nhận và chính xác cao về giá trị trao đổi.
Chức năng phương tiện tích lũy
Tiền có được chức năng này là do tiền là đại biểu cho của cải xã hội dưới hình thái giá trị nên việc cất trữ tiền cũng là một hình thức cất trữ của cải. Hơn nữa tiền còn là phương thức trung gian để trao đổi hàng hóa nên chúng có thể đem đi tích trữ sau đó mang ra thị trường để sử dụng
Chức năng tiền tệ thế giới
Khi quan hệ buôn bán giữa các quốc gia xuất hiện thì tiền tệ làm chức năng tiền tệ thế giới và chúng chỉ có chức năng này khi được nhiều nước trên thế giới tin dùng và sử dụng thông qua tỷ giá hối đoái.
Chính sách của tiền tệ (monetary policy)
Bao gồm quá trình soạn thảo, công bố và thực hiện kế hoạch hành động của ngân hàng trung ương để kiểm soát lượng tiền trong nền kinh tế thông qua việc thay đổi lãi suất, mua/bán trái phiếu chính phủ, điều tiết tỷ giá hối đoái và thay đổi quy định lượng tiền làm dự trữ.
Công cụ Chính sách tiền tệ
Theo Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, Thống đốc quyết định sử dụng các chính sách tiền tệ quốc gia cùng các công cụ và biện pháp như sau:
- Tái cấp vốn
- Lãi suất
- Tỷ giá hối đoái
- Dự trữ bắt buộc
- Nghiệp vụ thị trường mở
Một số đơn vị tiền tệ quốc tế phổ biến
Thông thường mỗi quốc gia sẽ có đồng tiền của riêng mình và có những đồng tiền được xếp hạng cao do độ phổ biến cũng như giá trị của chúng. Bạn có thể tham khảo một vài đơn vị tiền tệ quốc tế phổ biến hiện nay gồm:
- Đô la Mỹ là đồng tiền mạnh nhất và được sử dụng phổ biến nhất trên toàn thế giới.
- Đồng Euro là đồng tiền chung của Châu Âu và được sử dụng chung cho các nước thuộc thành viên của Liên minh Châu Âu EU.
- Bảng Anh là đồng tiền lâu đời nhất và là đồng tiền được lưu trữ trong các quỹ dự trữ ngoại tệ toàn cầu.
- Yên Nhật là loại tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên thị trường ngoại hối và cũng được sử dụng rộng rãi như một loại tiền tệ dự trữ.
- Đô la Canada hiện đang là đồng tiền tệ trao đổi hàng hóa phổ biến thứ 5 trên thế giới và chính thức trở thành đồng tiền dự trữ trong Quỹ Tiền tệ Quốc tế(IMF).
Trên đây là toàn bộ các thông tin chi tiết và đầy đủ và tiền tệ nhằm hỗ trợ bạn trả lời cho câu hỏi tiền tệ là gì một cách chính xác và nhanh chóng nhất. Hy vọng với những thông tin hữu ích này sẽ giúp bạn hiểu cũng như cung cấp được thêm nhiều kiến thức mới cho bạn cập nhật nhé.
